Η Ιστορία της Σαντορίνης

Το νησί Σαντορίνη ή Θήρα ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων στο νότιο Αιγαίο Πέλαγος. Έχει έκταση 76,19 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι γνωστό για τα ηφαίστειά του. Συγκεκριμένα ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου και ακόμη και σήμερα θεωρείται ενεργό ηφαίστειο. Οι ανασκαφές στο Ακρωτήρι αλλά και η δραστηριότητα του ηφαιστείου της, έχουν κάνει την ιστορία της Σαντορίνης ένα πολύ ενδιαφέρον αντικείμενο για όλους τους ιστορικούς και αρχαιολόγους παγκοσμίως.

Μαζί με τα μικρότερα νησιά Θηρασία και Ασπρονήσι είναι τα απομεινάρια ενός άλλου νησιού της Στρογγύλης, όπως ονομαζόταν κατά τους προϊστορικούς χρόνους. Ο μύθος θέλει τη Στρογγύλη να ξεπετιέται από τα βάθη της θάλασσας σχηματίζοντας έναν όγκο στεριάς στρογγυλού σχήματος (αποτέλεσμα ίσως κάποιας αντίστοιχης ηφαιστειακής δραστηριότητας που πέρασε στην περιοχή του μύθου;) απ’ όπου πήρε την ονομασία της. Το νησί Στρογγύλη ήταν στην ουσία ένας ηφαιστειακός κώνος. Γύρω στο 1600 π. Χ., στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού, κατά τη διάρκεια μιας ηφαιστειακής έκρηξης τίναξε στον αέρα το κεντρικό της τμήμα μαζί με τον ηφαιστειακό κρατήρα, καταστρέφοντας τον προϊστορικό πολιτισμό του νησιού και θάβοντάς τον κάτω από 20 μέτρα στάχτης. Ότι απέμεινε από το νησί της Στρογγύλης ήταν μόνο τρεις λωρίδες νησιωτικής γης: η Θήρα (το μεγάλο τμήμα με την Καλδέρα), η Θηρασία και το Ασπρονήσι. Κατά καιρούς στο χάσμα μεταξύ Θήρας και Θηρασίας εμφανίστηκαν κι άλλα νησάκια (Παλαιά Καμένη, Μικρή Καμένη, Καμένη Γεωργίου Α΄, Καμένη του Φουκέ, Αφρόεσσα και Δάφνη). Τα νησιά αυτά μεγάλωναν και τελικά ενώθηκαν με εξαίρεση την Παλαιά Καμένη.

Κατά το 13ο αι. π. Χ., το νησί της Σαντορίνης χρησιμοποιούνταν από τους Φοίνικες ως εμπορική βάση, ενώ κατά το 9ο αι. π. Χ. αποικίστηκε από Λακεδαιμόνιους με επικεφαλής το Σπαρτιάτη Θήρα, στον οποίο οφείλει ένα από τα δύο ονόματά του. Το δεύτερο όνομα Σαντορίνη προέρχεται από τους Σταυροφόρους, οι οποίοι περνώντας από το νησί ανεφοδιάζονταν κοντά στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, και το αποκαλούσαν Σάντα Ίρηνα. Το 1832, το νεοσύστατο ελληνικό κράτος καθιέρωσε επίσημα το όνομα Θήρα, αλλά οι ξένοι συνέχισαν να αναφέρονται σ’ αυτό με το λατινικό του όνομα και με τα χρόνια παραφράζοντάς το κατέληξε στο Σαντορίνη.

Το 1566 το μεγαλύτερο τμήμα της Σαντορίνης έπεσε στα χέρια των Τούρκων, εκτός του κάστρου του Ακρωτηρίου που έπεσε το 1617. Το 1580 ο σουλτάνος Μουράτ ο Γ΄ μ’ ένα φιρμάνι παραχωρούσε στα νησιά των Κυκλάδων σημαντικά προνόμια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η Σαντορίνη ανέπτυξε τη γεωργία και τη ναυτιλία της, πράγμα που αποδεικνύεται από τα ποσά των φόρων που κατέβαλλε στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Το 1830 προσαρτήθηκε στο νεοελληνικό κράτος και ανέπτυξε εξαιρετικά μεγάλη εμπορική, ναυτιλιακή και γεωργική ακμή. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι και ο καταστροφικός σεισμός του 1956 σχεδόν ερήμωσαν το νησί της Σαντορίνης.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η τουριστική ανάπτυξη σε συνδυασμό με τη φυσική ομορφιά του νησιού και τις αρχαιολογικές ανασκαφές που έφεραν στο φως τη μακραίωνη ιστορία του, έκαναν τη Σαντορίνη ή Θήρα, έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου.