Οία
Η Οία, το πιο ωραίο και γραφικό χωριό της Σαντορίνης, βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της σε απόσταση 11 χιλιομέτρων από τα Φηρά. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 350 μέτρων σε μια απότομη πλαγιά, απέναντι από το ηφαίστειο της Σαντορίνης και την καλντέρα. Η παλιά ονομασία της ήταν Απάνω Μεριά ή Ανωμεριά. Μετονομάστηκε σε Οία, στις αρχές του 20ου αιώνα. Οι ντόπιοι όμως, ιδιαιτέρως οι παλιοί, χρησιμοποιούν ακόμη στην καθημερινότητα τους όρους Απάνω Μεριά και Απανωμερίτες (Οιάτες). Στον σεισμό του 1956, υπέστη πολύ μεγάλες ζημιές και τμήματα του οικισμού γκρεμίστηκαν προς την θάλασσα της καλντέρας. Είναι ο πρώτος οικισμός της Ελλάδας που χαρακτηρίστηκε διατηρητέος.
Η πρόσβαση είναι δυνατή όλο το χρόνο με τακτικά και πυκνά δρομολόγια με το λεωφορείο από τα Φηρά. Επίσης, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει ταξί κι ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα. Ο δρόμος προσφέρει μοναδική θέα.
Φτάνοντας κανείς σ'αυτήν την μοναδική τοποθεσία, εντυπωσιάζεται από την ομορφιά που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του, αφήνεται στην σαγήνη της φύσης και βυθίζεται στα χρώματα των βράχων και το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Μπορεί ο οικισμός να είναι ακόμα ένα τουριστικό θέρετρο του νησιού αλλά έχει διατηρήσει την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του. Εκτυφλωτικά λευκά υπόσκαφα σπίτια - σπηλιές, που είναι σκαμμένα στον κοκκινωπό βράχο (λόγω της ιδιαίτερης σύστασης του εδάφους), με μπλε πόρτες και παραθυρόφυλλα, γεμάτα ζωή στενά, γραφικά καλντερίμια και μικρές, άσπρες εκκλησίες με μπλε τρούλους. Η θέα στο ηφαίστειο, τη Θηρασιά και το Αιγαίο είναι μαγευτική. Η ατμόσφαιρα, ρομαντική. Ένα ιδανικό μέρος για όσους θέλουν να απολαύσουν τις διακοπές τους μακριά από τα πολυσύχναστα μέρη.
Εδώ λειτουργούν πολλά ξενοδοχεία κι ενοικιαζόμενα δωμάτια που προσφέρουν στους επισκέπτες τους όλες τις σύγχρονες ανέσεις για ευχάριστη διαμονή. Στα στενά σοκάκια της θα βρείτε πολυάριθμα μαγαζιά, γκαλερί, μαγαζάκια με χειροποίητα είδη λαϊκής τέχνης και παραδοσιακά προϊόντα, κοσμηματοπωλεία, τράπεζες, αστυνομικό τμήμα και ένα εξαιρετικό πολιτιστικό κέντρο. Εδώ θ’ απολαύσετε τον καφέ, το ποτό ή το δείπνο σας με μοναδική θέα στη θάλασσα.
Η Οία είναι παγκοσμίως γνωστή για το χρυσό ηλιοβασίλεμά της. Το πιο διάσημο σημείο για να απολαύσει κανείς το ηλιοβασίλεμα δεν είναι άλλο από τα τείχη του Κάστρου, στο τέλος του χωριού. Εκεί συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου, για να δει αυτή τη μαγική στιγμή που ο ήλιος χάνεται στην απεραντοσύνη του Αιγαίου και το πέλαγος βάφεται στα χρώματα της φωτιάς. Ένα θέαμα που θα παραμείνει χαραγμένο στη μνήμη σας για πάντα.
Αξίζει να επισκεφθείτε το Ναυτικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα διώροφο παλαιό καπετανόσπιτο του 19ου αιώνα. Εκεί ξετυλίγεται η ναυτική ιστορίας της Θήρας μέσα από σπάνια αντικείμενα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό ενώ φιλοξενεί και μια μικρή βιβλιοθήκη.
Περπατώντας θα συναντήσετε τα στριφογυριστά σκαλοπάτια - «καραβολάδες» που οδηγούν στο λιμανάκι της Αρμένης - το κεντρικό λιμάνι της Οίας στην πλευρά της καλντέρας- κι αν κατεβείτε και τα 286 θ’ αποζημιωθείτε με την μοναδική θέα. Από την Οία μπορείτε να προσεγγίσετε οδικώς ή κατεβαίνοντας τα 214 σκαλιά και την παραλία Αμμούδι, το δεύτερο λιμάνι της Οίας, στη δυτική πλευρά, όπου θα βρείτε το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και ψαροταβέρνες με θαλασσινά και ντόπιο κρασί. Από το Αμμούδι μπορείτε να πάρετε καραβάκι για τη Θηρασιά καθώς επίσης και να επισκεφθείτε με βάρκα την εκκλησία Εφτά Παίδες, χτισμένη σε βράχο στην εσωτερική πλευρά της καλντέρας.
Στην Οία γίνονται δυο παραδοσιακά πανηγύρια. Του Αγίου Γεωργίου το ένα και το άλλο στις 23 Αυγούστου προς τιμήν της Κυρά Παναγιάς.